Hôm nay, Chủ nhật thứ nhất Mùa Chay, nhà thờ xứ đạo chỗ tôi phân phát cho giáo dân tập Hướng Dẫn Mùa Chay. Trong khi ngồi chờ cha ra làm lễ, giở qua tập sách hướng dẫn, tình cờ tôi dừng lại ở bài đọc cho thánh lễ ngày thứ 2 mồng 7 tháng 4 thuộc Chủ nhật thứ 5 Mùa Chay, trích từ sách Daniel 13:1-9, kể chuyện chị Susanna xinh đẹp, vợ anh Yoakim giầu có và thế lực. Vì bị nhan sắc của chị Susanna mê hoặc , 2 kì mục kiêm nhiệm chức thẩm phán, là khách quen của nhà anh Yoakim đã sinh tà ý, lập mưu hòng chiếm đoạt cho bằng được chị Susanna. Vô tình bị rơi vào bẫy của 2 tên này, chị Susanna đã cương quyết cự tuyệt và lựa chọn thà bị cáo gian và bị xử tử hình theo luật Môisê mà vẫn còn giữ được thân xác thanh sạch trước mặt Chúa. Chúa đã không bỏ rơi người biết kính thờ Ngài, nên đã mở miệng chàng thiếu niên Daniel lên tiếng bênh hộ chị Susanna. Daniel xin dân tách 2 tên thẩm phán ra 2 nơi riêng biệt và hỏi lại mỗi tên xem đã bắt gặp chị Susanna phạm tội ở đâu . Tên thứ nhất nói : " Dưới cây trắc ". Tên thứ 2 nói : " Dưới cây dẻ ". Thế là Daniel đã có đủ bằng cớ để minh chứng cho dân thấy rõ 2 tên thẩm phán là kẻ cáo gian và chị Susanna hoàn toàn vô tội. Kết thúc vụ án : " Người ta đã xử tử chúng. Và ngày ấy, máu vô tội đã khỏi bị đổ ra ".
Tiếp ngay sau đó là bài Tin Mừng thánh Gioan 8:1-11, kể chuyện mấy ông biệt phái và kí lục đưa một phụ nữ phạm tội ngoại tình tới và yêu cầu Đức Yêsu cho biết ý kiến. Ngài bảo họ : " Trong các ông, ai không có tội thì ném đá vào cô ta trước đi ". Nghe Ngài nói thế, bọn họ " lỉnh " mất, gìa trước trẻ sau ! Và Đức Yêsu nói với cô gái: " Tôi không kết tội cô đâu , hãy về đi, từ nay đừng tái phạm nữa nhé ".
Thật sự, 2 đoạn sách thánh trên đây là 2 đoạn có ý nghĩa đặc biệt, được rất nhiều người biết đến. Từ bé tới lớn, tôi đã được nghe đi nghe lại nhiều lần. Ngay cả sách báo không liên quan gì tới tôn giáo cũng thường hay trưng dẫn và suy tôn ý nghiã truyền dậy trong đó. Thế nhưng hôm nay tôi lại bắt gặp những đoạn này với một cảm xúc rất đặc biệt, dường như có điều gì không ổn. Đột nhiên nét mặt sợ hãi của cả hai mẹ con chị Amina Lawal trên báo chí khi nghe án lệnh tử hình bằng cách ném đá, hiện về làm cho tôi thương cảm xót xa và ... cực kì phẫn nộ !
Mới năm ngoái đây, toà án ở Nigeria đã tuyên xử chị Amina Lawal tội " ăn nằm không hợp pháp " với Yahiya Mahammad, một nhân viên thu thuế đã có vợ. Đám đông, hầu hết là đàn ông, đã la lớn: " Thượng Đế thật vĩ đại "! Chị Amina mới 30 tuổi đã khai rằng Yahiya hứa cưới chị làm vợ. Những người bênh vực chị Amina thì bảo chị ta không thể tự làm cho mình có bầu được, tại sao không trừng phạt gã đàn ông? Ôi! có lẽ nào, thời buổi này mà những cảnh khó tin ấy lại có thật. Rõ ràng hôm nay tôi cần phải làm cuộc thẩm tra kĩ lưỡng chính bản thân tôi.
Cả đời tôi mang tiếng theo đạo Chúa, song có lẽ phần nhiều mới chỉ chú trọng vào việc sùng kính lễ bái có tính cách cảm xúc ủy mị, xa vời, sớm nắng chiều mưa và đầy tính toán lợi lộc, dù là lợi lộc phần hồn. Còn đâu mới là cốt tủy của Đạo Chúa, của Lời Ngài truyền dạy?
Trước hết, đoạn Tin Mừng thánh Gioan tường thuật trên đây có lẽ không nhằm răn dậy về tội tà dâm, tội ngoại tình cho bằng về 2 điều :
Thứ nhất là thói đạo đức giả, tật kiêu căng vỗ ngực ta đây lành thánh hơn ai kia và tính độc ác chuyên lo rình rập bắt bẻ tố cáo người khác, đang khi đó, quên đi hay là cố tình che dấu những yếu hèn, những tội lỗi của chính bản thân mình.
Thứ hai là về lòng nhân hậu, xót thương và khoan dung, đại lượng của Chúa đối với ta là kẻ tội lỗi.
Cô gái bị tố cáo hôm nay là đúng sự thật. Chính cô và cả Đức Yêsu không hề phủ nhận điều đó. Thế nhưng Đức Yêsu không kết tội cô, Ngài chỉ yêu cầu cô thay đổi đời sống. Bởi tội lỗi đã là điều tiêu cực , nếu lại kết thúc bằng việc lên án và trừng phạt là cộng thêm một điều tiêu cực thứ hai. Hành xử như thế có tính cách đóng cửa, rút cầu, hoàn toàn không sinh nên ơn ích chi. Phúc đức thay, lòng nhân hậu của Chúa đã mở ra cơ hội mới, con đường mới đầy hứa hẹn, tích cực cho cô gái. Đời cô còn dài, cô còn nhiều cơ hội làm những việc tốt đẹp, một khi đã biết lỗi và quyết tâm sửa chữa. Chúa là ngườI cha nhân hậu sẽ vui mừng hớn hở khi người con hoang đàng tìm về nhà (Lc. 15:11-32 ). Tình thương của Chúa là nguồn gốc muôn ơn lành phúc đức. Trong Giáo hội, từng có một số vị đại thánh đã vươn lên cao từ một quá khứ lầm lỗi.
Đối với các ông biệt phái và kí lục là những người tố cáo, Đức Yêsu cũng đòi hỏi các ông phản tỉnh, xem xét lại mình. "Trong các ông, ai không có tội...". Đã mang lấy xác thịt con người, ai mà chẳng sai phạm. Có đâu chính những kẻ đầy rẫy tội lỗi lại lớn tiếng lên án anh em mình ? "Chân mình những lấm bê bê , lại đem bó đuốc mà rê chân người " ( Tục ngữ ). Cái xà trong mắt mình thì không lo, lại lo gắp cái dằm trong mắt người khác (Một. 7:1-5).
Nếu cô gái trong Tin Mừng thánh Gioan vì có phạm lỗi cho nên đã bị cáo buộc thì trái lại chị Susanna trong sách Daniel lại là trường hợp bị cáo gian. Chủ đích câu chuyện này nói về tội vu cáo, tội làm chứng gian, tội ngậm máu phun người hay gắp than bỏ tay người.
Nguyên do thúc đẩy 2 tên thẩm phán vu cáo cho chị Susanna là dục tình. Nhưng trong đời thường, nguyên do lại có thể là tiền tài, danh vọng, lòng ích kỉ, ghen tương, đố kị, kiêu căng, tự cao tự đại. Có khi vu khống người ta chỉ vì những mặc cảm tội lỗi : bản thân mình đã chẳng ra gì cho nên tìm cách bôi lọ người khác để " cào bằng ", làm cho ra "cá mè một lứa", mục đích là để tự vệ ! Lại có khi phạm tội vu khống vì " cả đẩn ", tối dạ, nhẹ dạ, lấy câu chuyện làm quà, "nghe đồn rằng", " người ta nói thế ", v.v... Cũng không loại bỏ nguyên do là những ẩn ức tâm lí hay là tầm nhìn chưa khai phóng , chưa theo kịp được quan niệm và nếp sống, ít ra là của những giáo hữu Âu Mĩ bình thường nhất .
Tính chất của tội cáo gian là sự bạo hành trắng trợn vào phẩm giá, danh dự kẻ khác . Dĩ nhiên bạo hành ở đây không bằng vũ lực, bằng khí giới mà bằng cái nhìn khinh bỉ, cái nhìn ghen tương thù ghét, hoặc là bằng lời nói kết án bất công, thiên kiến, thiên lệch, không bằng chứng. Ánh mắt và cái lưỡi ở đây như là lưỡi gươm sắc, sẵn sàng đâm chém, sẵn sàng "ném đá" vào danh dự người khác. Đang khi ấy lại hết sức bình yên thoải mái kinh kệ, lễ bái, hành hương đền đài, thánh tích!
Tác hại và hậu quả của tội cáo gian, đặt điều nói xấu có tính cách hết sức nghiêm trọng.Ở Âu Mĩ ngày nay, không ai còn đếm xỉa tới những chuyện tình ái, những giao du nam nữ của " thiên hạ " nữa. Người ta coi đó là "chuyện riêng tư", không ai có quyền đụng chạm tới, xía vào đó nếu không bị kết tội "vi phạm vào đời tư của công dân " thì cũng bị coi là khiếm nhã, bất lịch sự hay là " mọi rợ "!
Thế nhưng tình hình ở các cộng đồng người Việt Công giáo về vấn đề này thì lại khác. Ở đây, nếp sống, những tiêu chuẩn " đạo đức " và cung cách suy nghĩ còn bảo thủ hệt như thời trước năm 1975 ở quê nhà Việt Nam, có khi còn lưu giữ mãi từ hồi trước năm 1954 khi chưa di cư vào Miền Nam!
Cũng như chuyện kể trong 2 đoạn sách thánh trên đây, hầu hết những chuyện bôi lọ , nói xấu trong cộng đồng đều thuộc về chuyện quan hệ nam nữ. Chính vì trong cộng đồng người Việt Công giáo còn hết sức khắt khe bảo thủ về vấn đề tính dục cho nên khi vi phạm vào tội ngậm máu phun người về đề tài này trong cộng đồng, tức là phạm tội phá hoại danh dự, sự vui sống bình yên và có khi cả hạnh phúc của một chàng trai, một thiếu nữ hay một gia đình.
Xin đan cử vài thí dụ cụ thể thường xẩy ra: Hãy tưởng tượng xem điều gì sẽ xẩy ra cho một thiếu nữ khi tình cờ ý trung nhân của cô nghe được một bậc " trưởng thượng " gọi cô là con ...này, con ...kia ? Và điều gì sẽ xẩy ra cho một cô gái nếu có người u mê đến nỗi đem kể cả những chuyện " người ta đồn rằng " về cô một cách khơi khơi, vô bằng cớ cho chính bố mẹ chồng tương lai của cô nghe? Còn nếu như trường hợp một phụ nữ hiện đã là một bà vợ hiền lành đảm đang, đã là một bà mẹ yêu thương hi sinh cho con cái, là hạnh phúc lớn lao của cả một gia đình trong nhiều năm, mà vẫn còn bị người ta lôi những chuyện xửa xưa hồi bà còn " chưa thuộc về ai " ra rồi thêm mắm thêm muối để bôi lọ phẩm giá của bà, v.v. , thì tất cả những trường hợp trên có phải là quá độc ác không ?
Dù cho có bảo thủ đến mấy đi chăng nữa, sống ở nước Mĩ, vào thời điểm thiên niên kỉ thứ 3, cũng nên nghĩ rằng giới trẻ chăm lo học hành và lam làm đổ mồ hôi sôi nước mắt, lâu lâu họ được mời tham dự hội hè đình đám, có ca nhạc, có nhảy đầm do chính các hội đoàn hoặc các bậc cha mẹ đứng ra tổ chức công khai trước mắt mọi người thì là điều hết sức bình thường và đáng khuyến khích. Và trai gái đến tuổi trưởng thành thì tìm kiếm bồ bịch cũng là chuyện hết sức tự nhiên, đáng mừng, đáng cầu chúc, chỉ ngược lại mới là trái tự nhiên và đáng lo ngại !
Thiết tưởng không được quyền đoán già đoán non, tưởng tượng, đặt điều cho các bạn trẻ những điều họ không hề vi phạm . Giả như một đôi bạn trẻ thật sự có quan hệ thân mật qúa mức đi chăng nưã thì cũng chỉ có chính đương sự và Chúa ( ! ) biết mà thôi, bởi có ai ngu mà " làm sự ấy ngay ngoài đường " bao giờ ? Trường hợp hi hữu có bằng chứng thì vẫn là chuyện của 2 người với nhau và cùa mỗi cá nhân đương sự với Chúa mà thôi, tuyệt nhiên chuyện ấy không " ảnh hưởng gì tới nền hoà bình của thế giới " và cũng không là chuyện của những người không có trách nhiệm yêu thương giúp đỡ họ ( những người có trách nhiệm là cha mẹ, cha xứ, v. v. ).
Tác hại của tội đặt điều, vu khống, cáo gian, làm chứng gian nơi chính kẻ vi phạm cũng nghiêm trọng không kém. Thứ nhất đó là hành vi hoàn toàn vô ích. Khi bôi lọ, hạ giá người khác, chính mình sẽ không cảm thấy bình an, bản thân mình không trở nên tốt đẹp hơn, công chính hơn chút nào, trái lại là đàng khác. Răng đền răng, mắt đền mắt. Khi xúc phạm người khác là chuốc thù chuốc oán vào thân, làm mất trật tự, mất bình an, mất đoàn kết yêu thương trong dòng tộc, trong cộng đoàn, trong xã hội . Thứ hai, đứng về phương diện luật pháp, khi làm mất danh dự người khác là phạm tội lỗi phép công bằng. Danh dự một con người là giá trị tinh thần vô giá, tiền bạc không mua được danh dự, phẩm giá. Nếu như có ai phạm tội đốt nhà hoặc ăn cắp xe hơi, luật đời và luật đạo đều bắt buộc phải đền trả thỏa đáng. Tương tự như thế, khi làm mất danh dự người khác cũng phải đền bù cho cân xứng. Thứ ba, phàm là người tin theo Chúa, ai cũng đã biết tội nói hành nói xấu, tội đổ vạ làm chứng gian là lỗi đức bác ái rõ ràng. Chỉ cần vài phút lật vài trang Tin Mừng ta cũng có thể thấy Đức Yêsu đã chỉ ra rất rõ về việc này : " Mà ta bảo các ngươi : mọi lời hư từ người ta nói ra, người ta sẽ phải trả ngày phán xét " ( Một. 7 : 1-3 ). " Đừng xét đoán, để khỏi bị đoán xét. Các ngươi xét đoán cách nào thì sẽ bị đoán xét cách ấy; và các ngươi đong bằng đấu nào thì người ta sẽ đong cho các ngươi bằng đấu ấy " (Một. 7 : 1-3 ). Mến Chúa và yêu người là 2 giới răn chính yếu : " Toàn thể lề luật cùng các tiên tri đều quy về 2 giới răn ấy " ( Một. 22 : 34-40; Mc. 12 : 28-34; Lc. 10 : 25-28 ). Chỉ có ai cầm được giấy thông hành có ghi chữ Mến Chúa- Yêu người mới vào được nước trời mà thôi (Một. 25 : 34-46).
Mùa chay là mùa ăn năn sám hối. Đặc biệt Mùa chay năm nay tôi may mắn gặp gỡ lời Chúa qua 2 câu chuyện trong Tin Mừng thánh Gioan và sách Daniel về đề tài tội lỗi và sám hối, trừng phạt và xót thương, sự vu khống cáo gian và những tác hại ghê gớm của nó. Tôi nhận ra rằng con đường theo chân Chúa có 2 phần mến Chúa và yêu người, thì phần yêu người trên thực tế lại có vẻ khó khăn hơn. Bài học hôm nay yêu cầu tôi phải nghiêm khắc nhìn nhận tôi mang thân xác tội lỗi cần được ơn Chúa thương thứ tha nhiều hơn cả. Do được tha thứ nhiều thì tôi cũng phải chia sớt tình thương ấy cho anh chị em của tôi nếu như họ thật sự có sai phạm điều chi và đặc biệt ghê sợ khuynh hướng dễ dàng lên án anh chị em tôi, nhất là luôn luôn phải cảnh giác chớ vi phạm tội đặt điều cáo gian cho bất cứ ai. Đền ơn thương xót của Chúa, tôi cố gắng học tập rèn luyện cho mình thói quen có cái nhìn lạc quan hơn, yêu cuộc đời, yêu con người hơn. Luôn luôn cắt nghiã tốt cho người khác. Nếu có ai sai phạm cũng không vì một vài điểm đặc thù ấy mà tổng quát hóa thành ra đánh giá toàn bộ một con người là xấu xa để rồi khinh bỉ hoặc cô lập người ta.
Nhìn vấn đề rộng ra thêm chút nữa, phong tục tập quán xa xưa mà hiện nay còn tồn tại ở nhiều nơi trên thế giới và còn ngay giữa cộng đồng người Việt Công giáo là rất bất công đối với phụ nữ về nhiều phương diện, nhất là về tính dục. Chẳng hạn trường hợp chị Amina Lawal trên đây. Nhiều hình thức chà đạp thân xác và nhân phẩm người phụ nữ chưa bị ngăn cấm và trừng phạt. Ngay thân nhân người phụ nữ và chính giới phụ nữ với nhau vẫn còn không bênh vực che chở người phụ nữ và thường nghiêm khắc lên án bất công đối với họ. Mang tiếng tôn trọng quyền nam nữ bình đẳng, nhưng có nhiều điều nam giới vi phạm thì được bỏ qua còn nữ giới mà phạm vào thì bị kết án hết sức nặng nề ! Muà Chay năm nay xin Chúa thương biến đổi não trạng thiên lệch, kì thị giới phụ nữ trong tôi và trong mọi người. Xin Chúa khích lệ và thưởng công cho những chiến sĩ dấn thân lên tiếng và hoạt đng bênh đỡ những quyền chính đáng của giới phụ nữ, bởi vì các phụ nữ là các bà mẹ, các bà vợ, các chị em và các con gái của chính mọi người chúng ta vậy.
Trần Vinh
Mùa Chay 2003
Tiếp ngay sau đó là bài Tin Mừng thánh Gioan 8:1-11, kể chuyện mấy ông biệt phái và kí lục đưa một phụ nữ phạm tội ngoại tình tới và yêu cầu Đức Yêsu cho biết ý kiến. Ngài bảo họ : " Trong các ông, ai không có tội thì ném đá vào cô ta trước đi ". Nghe Ngài nói thế, bọn họ " lỉnh " mất, gìa trước trẻ sau ! Và Đức Yêsu nói với cô gái: " Tôi không kết tội cô đâu , hãy về đi, từ nay đừng tái phạm nữa nhé ".
Thật sự, 2 đoạn sách thánh trên đây là 2 đoạn có ý nghĩa đặc biệt, được rất nhiều người biết đến. Từ bé tới lớn, tôi đã được nghe đi nghe lại nhiều lần. Ngay cả sách báo không liên quan gì tới tôn giáo cũng thường hay trưng dẫn và suy tôn ý nghiã truyền dậy trong đó. Thế nhưng hôm nay tôi lại bắt gặp những đoạn này với một cảm xúc rất đặc biệt, dường như có điều gì không ổn. Đột nhiên nét mặt sợ hãi của cả hai mẹ con chị Amina Lawal trên báo chí khi nghe án lệnh tử hình bằng cách ném đá, hiện về làm cho tôi thương cảm xót xa và ... cực kì phẫn nộ !
Mới năm ngoái đây, toà án ở Nigeria đã tuyên xử chị Amina Lawal tội " ăn nằm không hợp pháp " với Yahiya Mahammad, một nhân viên thu thuế đã có vợ. Đám đông, hầu hết là đàn ông, đã la lớn: " Thượng Đế thật vĩ đại "! Chị Amina mới 30 tuổi đã khai rằng Yahiya hứa cưới chị làm vợ. Những người bênh vực chị Amina thì bảo chị ta không thể tự làm cho mình có bầu được, tại sao không trừng phạt gã đàn ông? Ôi! có lẽ nào, thời buổi này mà những cảnh khó tin ấy lại có thật. Rõ ràng hôm nay tôi cần phải làm cuộc thẩm tra kĩ lưỡng chính bản thân tôi.
Cả đời tôi mang tiếng theo đạo Chúa, song có lẽ phần nhiều mới chỉ chú trọng vào việc sùng kính lễ bái có tính cách cảm xúc ủy mị, xa vời, sớm nắng chiều mưa và đầy tính toán lợi lộc, dù là lợi lộc phần hồn. Còn đâu mới là cốt tủy của Đạo Chúa, của Lời Ngài truyền dạy?
Trước hết, đoạn Tin Mừng thánh Gioan tường thuật trên đây có lẽ không nhằm răn dậy về tội tà dâm, tội ngoại tình cho bằng về 2 điều :
Thứ nhất là thói đạo đức giả, tật kiêu căng vỗ ngực ta đây lành thánh hơn ai kia và tính độc ác chuyên lo rình rập bắt bẻ tố cáo người khác, đang khi đó, quên đi hay là cố tình che dấu những yếu hèn, những tội lỗi của chính bản thân mình.
Thứ hai là về lòng nhân hậu, xót thương và khoan dung, đại lượng của Chúa đối với ta là kẻ tội lỗi.
Cô gái bị tố cáo hôm nay là đúng sự thật. Chính cô và cả Đức Yêsu không hề phủ nhận điều đó. Thế nhưng Đức Yêsu không kết tội cô, Ngài chỉ yêu cầu cô thay đổi đời sống. Bởi tội lỗi đã là điều tiêu cực , nếu lại kết thúc bằng việc lên án và trừng phạt là cộng thêm một điều tiêu cực thứ hai. Hành xử như thế có tính cách đóng cửa, rút cầu, hoàn toàn không sinh nên ơn ích chi. Phúc đức thay, lòng nhân hậu của Chúa đã mở ra cơ hội mới, con đường mới đầy hứa hẹn, tích cực cho cô gái. Đời cô còn dài, cô còn nhiều cơ hội làm những việc tốt đẹp, một khi đã biết lỗi và quyết tâm sửa chữa. Chúa là ngườI cha nhân hậu sẽ vui mừng hớn hở khi người con hoang đàng tìm về nhà (Lc. 15:11-32 ). Tình thương của Chúa là nguồn gốc muôn ơn lành phúc đức. Trong Giáo hội, từng có một số vị đại thánh đã vươn lên cao từ một quá khứ lầm lỗi.
Đối với các ông biệt phái và kí lục là những người tố cáo, Đức Yêsu cũng đòi hỏi các ông phản tỉnh, xem xét lại mình. "Trong các ông, ai không có tội...". Đã mang lấy xác thịt con người, ai mà chẳng sai phạm. Có đâu chính những kẻ đầy rẫy tội lỗi lại lớn tiếng lên án anh em mình ? "Chân mình những lấm bê bê , lại đem bó đuốc mà rê chân người " ( Tục ngữ ). Cái xà trong mắt mình thì không lo, lại lo gắp cái dằm trong mắt người khác (Một. 7:1-5).
Nếu cô gái trong Tin Mừng thánh Gioan vì có phạm lỗi cho nên đã bị cáo buộc thì trái lại chị Susanna trong sách Daniel lại là trường hợp bị cáo gian. Chủ đích câu chuyện này nói về tội vu cáo, tội làm chứng gian, tội ngậm máu phun người hay gắp than bỏ tay người.
Nguyên do thúc đẩy 2 tên thẩm phán vu cáo cho chị Susanna là dục tình. Nhưng trong đời thường, nguyên do lại có thể là tiền tài, danh vọng, lòng ích kỉ, ghen tương, đố kị, kiêu căng, tự cao tự đại. Có khi vu khống người ta chỉ vì những mặc cảm tội lỗi : bản thân mình đã chẳng ra gì cho nên tìm cách bôi lọ người khác để " cào bằng ", làm cho ra "cá mè một lứa", mục đích là để tự vệ ! Lại có khi phạm tội vu khống vì " cả đẩn ", tối dạ, nhẹ dạ, lấy câu chuyện làm quà, "nghe đồn rằng", " người ta nói thế ", v.v... Cũng không loại bỏ nguyên do là những ẩn ức tâm lí hay là tầm nhìn chưa khai phóng , chưa theo kịp được quan niệm và nếp sống, ít ra là của những giáo hữu Âu Mĩ bình thường nhất .
Tính chất của tội cáo gian là sự bạo hành trắng trợn vào phẩm giá, danh dự kẻ khác . Dĩ nhiên bạo hành ở đây không bằng vũ lực, bằng khí giới mà bằng cái nhìn khinh bỉ, cái nhìn ghen tương thù ghét, hoặc là bằng lời nói kết án bất công, thiên kiến, thiên lệch, không bằng chứng. Ánh mắt và cái lưỡi ở đây như là lưỡi gươm sắc, sẵn sàng đâm chém, sẵn sàng "ném đá" vào danh dự người khác. Đang khi ấy lại hết sức bình yên thoải mái kinh kệ, lễ bái, hành hương đền đài, thánh tích!
Tác hại và hậu quả của tội cáo gian, đặt điều nói xấu có tính cách hết sức nghiêm trọng.Ở Âu Mĩ ngày nay, không ai còn đếm xỉa tới những chuyện tình ái, những giao du nam nữ của " thiên hạ " nữa. Người ta coi đó là "chuyện riêng tư", không ai có quyền đụng chạm tới, xía vào đó nếu không bị kết tội "vi phạm vào đời tư của công dân " thì cũng bị coi là khiếm nhã, bất lịch sự hay là " mọi rợ "!
Thế nhưng tình hình ở các cộng đồng người Việt Công giáo về vấn đề này thì lại khác. Ở đây, nếp sống, những tiêu chuẩn " đạo đức " và cung cách suy nghĩ còn bảo thủ hệt như thời trước năm 1975 ở quê nhà Việt Nam, có khi còn lưu giữ mãi từ hồi trước năm 1954 khi chưa di cư vào Miền Nam!
Cũng như chuyện kể trong 2 đoạn sách thánh trên đây, hầu hết những chuyện bôi lọ , nói xấu trong cộng đồng đều thuộc về chuyện quan hệ nam nữ. Chính vì trong cộng đồng người Việt Công giáo còn hết sức khắt khe bảo thủ về vấn đề tính dục cho nên khi vi phạm vào tội ngậm máu phun người về đề tài này trong cộng đồng, tức là phạm tội phá hoại danh dự, sự vui sống bình yên và có khi cả hạnh phúc của một chàng trai, một thiếu nữ hay một gia đình.
Xin đan cử vài thí dụ cụ thể thường xẩy ra: Hãy tưởng tượng xem điều gì sẽ xẩy ra cho một thiếu nữ khi tình cờ ý trung nhân của cô nghe được một bậc " trưởng thượng " gọi cô là con ...này, con ...kia ? Và điều gì sẽ xẩy ra cho một cô gái nếu có người u mê đến nỗi đem kể cả những chuyện " người ta đồn rằng " về cô một cách khơi khơi, vô bằng cớ cho chính bố mẹ chồng tương lai của cô nghe? Còn nếu như trường hợp một phụ nữ hiện đã là một bà vợ hiền lành đảm đang, đã là một bà mẹ yêu thương hi sinh cho con cái, là hạnh phúc lớn lao của cả một gia đình trong nhiều năm, mà vẫn còn bị người ta lôi những chuyện xửa xưa hồi bà còn " chưa thuộc về ai " ra rồi thêm mắm thêm muối để bôi lọ phẩm giá của bà, v.v. , thì tất cả những trường hợp trên có phải là quá độc ác không ?
Dù cho có bảo thủ đến mấy đi chăng nữa, sống ở nước Mĩ, vào thời điểm thiên niên kỉ thứ 3, cũng nên nghĩ rằng giới trẻ chăm lo học hành và lam làm đổ mồ hôi sôi nước mắt, lâu lâu họ được mời tham dự hội hè đình đám, có ca nhạc, có nhảy đầm do chính các hội đoàn hoặc các bậc cha mẹ đứng ra tổ chức công khai trước mắt mọi người thì là điều hết sức bình thường và đáng khuyến khích. Và trai gái đến tuổi trưởng thành thì tìm kiếm bồ bịch cũng là chuyện hết sức tự nhiên, đáng mừng, đáng cầu chúc, chỉ ngược lại mới là trái tự nhiên và đáng lo ngại !
Thiết tưởng không được quyền đoán già đoán non, tưởng tượng, đặt điều cho các bạn trẻ những điều họ không hề vi phạm . Giả như một đôi bạn trẻ thật sự có quan hệ thân mật qúa mức đi chăng nưã thì cũng chỉ có chính đương sự và Chúa ( ! ) biết mà thôi, bởi có ai ngu mà " làm sự ấy ngay ngoài đường " bao giờ ? Trường hợp hi hữu có bằng chứng thì vẫn là chuyện của 2 người với nhau và cùa mỗi cá nhân đương sự với Chúa mà thôi, tuyệt nhiên chuyện ấy không " ảnh hưởng gì tới nền hoà bình của thế giới " và cũng không là chuyện của những người không có trách nhiệm yêu thương giúp đỡ họ ( những người có trách nhiệm là cha mẹ, cha xứ, v. v. ).
Tác hại của tội đặt điều, vu khống, cáo gian, làm chứng gian nơi chính kẻ vi phạm cũng nghiêm trọng không kém. Thứ nhất đó là hành vi hoàn toàn vô ích. Khi bôi lọ, hạ giá người khác, chính mình sẽ không cảm thấy bình an, bản thân mình không trở nên tốt đẹp hơn, công chính hơn chút nào, trái lại là đàng khác. Răng đền răng, mắt đền mắt. Khi xúc phạm người khác là chuốc thù chuốc oán vào thân, làm mất trật tự, mất bình an, mất đoàn kết yêu thương trong dòng tộc, trong cộng đoàn, trong xã hội . Thứ hai, đứng về phương diện luật pháp, khi làm mất danh dự người khác là phạm tội lỗi phép công bằng. Danh dự một con người là giá trị tinh thần vô giá, tiền bạc không mua được danh dự, phẩm giá. Nếu như có ai phạm tội đốt nhà hoặc ăn cắp xe hơi, luật đời và luật đạo đều bắt buộc phải đền trả thỏa đáng. Tương tự như thế, khi làm mất danh dự người khác cũng phải đền bù cho cân xứng. Thứ ba, phàm là người tin theo Chúa, ai cũng đã biết tội nói hành nói xấu, tội đổ vạ làm chứng gian là lỗi đức bác ái rõ ràng. Chỉ cần vài phút lật vài trang Tin Mừng ta cũng có thể thấy Đức Yêsu đã chỉ ra rất rõ về việc này : " Mà ta bảo các ngươi : mọi lời hư từ người ta nói ra, người ta sẽ phải trả ngày phán xét " ( Một. 7 : 1-3 ). " Đừng xét đoán, để khỏi bị đoán xét. Các ngươi xét đoán cách nào thì sẽ bị đoán xét cách ấy; và các ngươi đong bằng đấu nào thì người ta sẽ đong cho các ngươi bằng đấu ấy " (Một. 7 : 1-3 ). Mến Chúa và yêu người là 2 giới răn chính yếu : " Toàn thể lề luật cùng các tiên tri đều quy về 2 giới răn ấy " ( Một. 22 : 34-40; Mc. 12 : 28-34; Lc. 10 : 25-28 ). Chỉ có ai cầm được giấy thông hành có ghi chữ Mến Chúa- Yêu người mới vào được nước trời mà thôi (Một. 25 : 34-46).
Mùa chay là mùa ăn năn sám hối. Đặc biệt Mùa chay năm nay tôi may mắn gặp gỡ lời Chúa qua 2 câu chuyện trong Tin Mừng thánh Gioan và sách Daniel về đề tài tội lỗi và sám hối, trừng phạt và xót thương, sự vu khống cáo gian và những tác hại ghê gớm của nó. Tôi nhận ra rằng con đường theo chân Chúa có 2 phần mến Chúa và yêu người, thì phần yêu người trên thực tế lại có vẻ khó khăn hơn. Bài học hôm nay yêu cầu tôi phải nghiêm khắc nhìn nhận tôi mang thân xác tội lỗi cần được ơn Chúa thương thứ tha nhiều hơn cả. Do được tha thứ nhiều thì tôi cũng phải chia sớt tình thương ấy cho anh chị em của tôi nếu như họ thật sự có sai phạm điều chi và đặc biệt ghê sợ khuynh hướng dễ dàng lên án anh chị em tôi, nhất là luôn luôn phải cảnh giác chớ vi phạm tội đặt điều cáo gian cho bất cứ ai. Đền ơn thương xót của Chúa, tôi cố gắng học tập rèn luyện cho mình thói quen có cái nhìn lạc quan hơn, yêu cuộc đời, yêu con người hơn. Luôn luôn cắt nghiã tốt cho người khác. Nếu có ai sai phạm cũng không vì một vài điểm đặc thù ấy mà tổng quát hóa thành ra đánh giá toàn bộ một con người là xấu xa để rồi khinh bỉ hoặc cô lập người ta.
Nhìn vấn đề rộng ra thêm chút nữa, phong tục tập quán xa xưa mà hiện nay còn tồn tại ở nhiều nơi trên thế giới và còn ngay giữa cộng đồng người Việt Công giáo là rất bất công đối với phụ nữ về nhiều phương diện, nhất là về tính dục. Chẳng hạn trường hợp chị Amina Lawal trên đây. Nhiều hình thức chà đạp thân xác và nhân phẩm người phụ nữ chưa bị ngăn cấm và trừng phạt. Ngay thân nhân người phụ nữ và chính giới phụ nữ với nhau vẫn còn không bênh vực che chở người phụ nữ và thường nghiêm khắc lên án bất công đối với họ. Mang tiếng tôn trọng quyền nam nữ bình đẳng, nhưng có nhiều điều nam giới vi phạm thì được bỏ qua còn nữ giới mà phạm vào thì bị kết án hết sức nặng nề ! Muà Chay năm nay xin Chúa thương biến đổi não trạng thiên lệch, kì thị giới phụ nữ trong tôi và trong mọi người. Xin Chúa khích lệ và thưởng công cho những chiến sĩ dấn thân lên tiếng và hoạt đng bênh đỡ những quyền chính đáng của giới phụ nữ, bởi vì các phụ nữ là các bà mẹ, các bà vợ, các chị em và các con gái của chính mọi người chúng ta vậy.
Trần Vinh
Mùa Chay 2003