Lịch sử thành lập Đan viện Cát Minh Huế
Với lòng dạt dào tri ân Mẹ Thánh Têrêxa, chúng tôi xin tóm lược lịch sử thành lập Đan Viện Cát Minh Huế như sau:
Vào hạ tuần tháng 5 năm 1846, Đức Cha Lefèbre bị bắt lần thứ hai và bị giam tại lao xá Thành Nội Huế. Chính tại lao xá này, trong lúc cổ mang gông, tay mang xiềng, chờ ngày ra lãnh án bá đao, thì một hôm, Đức Cha thấy Thánh Têrêxa Avila hiện đến (theo sử liệu nói rằng: "trong một thị kiến" nhưng không nói rõ thị kiến như thế nào... điều quan trọng chúng tôi muốn đề cập ở đây chính là lời yêu cầu của Thánh nữ Têrêxa Avila). Mẹ Thánh thỉnh cầu Đức Cha Lefèbre với những lời lẽ như sau: "Hãy thành lập Dòng Kín trên nước Annam, vì nhờ đó, Thiên Chúa sẽ được phụng sự và tôn vinh không ít."
Lời thỉnh cầu trên đây đã gián tiếp nói cho Đức Cha biết cuộc đời của ngài chưa chấm dứt tại nơi lao xá này, và hứa hẹn một cánh đồng truyền giáo bội thu ngày mai.
Thật vậy, năm 1849, hai năm sau khi được phóng thích, trong lá thư phúc đáp cho người em họ là Chị Philomène, người lúc ấy đang là nữ tu của Đan viện Cát Minh Lisieux, Đức Cha tỏ ý ước ao thành lập Dòng Kín Cát Minh tại Việt Nam và Mẹ Bề Trên Đan Viện Cát Minh Lisieux đã rất hân hoan đáp lại lời yêu cầu của Ngài.
Ngày 09.10.1861, Mẹ Philomène cùng với 3 nữ tu khác của Nhà Kín Lisieux đã đáp tàu đến Việt Nam thành lập Nhà Kín Sài Gòn.
Năm 1895, Nhà Kín Sài Gòn lập Nhà Kín Hà Nội.
Vào đầu tháng 10.1909 Đức Cha Alys Lý đã đích thân ra Nhà Kín Hà Nội đón các Mẹ và các Chị vào Huế để thành lập Nhà Kín Huế. Đoàn gồm có hai Mẹ và ba Chị như sau:
1. Mẹ Đáng Kính Aimée de Marie (từ Nhà Kín Mans)
2. Mẹ Marie Thánh Thể (từ Nhà Kín Blois)
3. Chị Marie Thánh Thể (từ Nhà Kín Sài Gòn)
4. Chị Marie Aimée (từ Nhà Kín Hà Nội)
5. Chị Marie (nhà ngoài)
Hai Mẹ và ba Chị tới Huế nhằm lễ kính các Thiên Thần ngày 02 tháng 10 năm 1909. Sau Thánh Lễ tại nhà thờ Chánh Tòa Phủ Cam, các Chị được rước về Nhà Dòng Thánh Phaolô (gần Đan viện Cát Minh hiện nay) bằng thuyền. Cuộc rước được tổ chức rất trọng thể. Nhờ lòng ưu ái và giúp đỡ của các Chị Dòng Thánh Phaolô, hai Mẹ và ba Chị lưu trú tại đó khoảng ba tháng để chờ xây cất Đan Viện.
Nhờ Thiên Chúa và Mẹ Núi Cát Minh thúc giục lòng bác ái của các vị ân nhân xa gần, nên chỉ trong ba tháng, Đan viện đã được hoàn thành gồm nhà cho các nữ tu cư ngụ và một Nhà Nguyện xinh đẹp trên bờ sông Hương đặt dưới quyền bảo trợ của Mẹ Thánh Têrêxa Avila.
Tạ ơn Thiên Chúa, Đấng đã khởi sự và đã hoàn thành công việc của Ngài. Trong lời cầu nguyện hằng ngày, chị em đan sĩ Cát Minh Huế luôn ghi nhớ công ơn và hằng nguyện xin Chúa ban muôn phước lành đến các ân nhân đã ra công giúp đỡ việc thành lập, duy trì và phát triển Đan viện Cát Minh Huế trước đây cũng như hiện nay.
Năm 1909 Mẹ Aimée de Marie Bề Trên người Pháp
Năm 1920 Mẹ Marie de l'Eucharistie
Năm 1935 Mẹ Marie Isabelle de la Trinité
Năm 1950 Mẹ Marie Julienne de Jésus
Năm 1959, Mẹ Aimée Marie Nguyễn Hữu Thị Tài là Bề Trên người Việt Nam đầu tiên từ khi thành lập Đan Viện Cát Minh Huế và từ đó tại Đan Viện Cát Minh Huế các Mẹ Việt Nam thay phiên nhau điều hành Đan Viện:
- Mẹ Marie Cécile Nguyễn Thị Phước
- Mẹ Marie Thérèse Consolata Nguyễn Thị Thu Hương
- Mẹ Marie Ange Nguyễn Thị Nhạn
- Mẹ Marie Rose Nguyễn Thị Khánh Hồng
Dù qua những giai đoạn thăng trầm, Cát minh Huế vẫn còn tồn tại đến ngày hôm nay. Tất cả đều do Thiên Ý Quan Phòng: Tay Chúa dẫn con cái Ngài đi, rồi cũng Tay Chúa đưa con cái Ngài về.
Năm 1975, Cộng đoàn một lần nữa phải tản cư vào miền Nam.
Qua mỗi biến cố, chúng tôi đều nhận ra Tình yêu Quan phòng của Thiên Chúa, Chúa luôn luôn hiện diện và cùng đồng hành dẫn dắt chúng tôi trên mọi nẻo đường. Mặc dầu hoàn cảnh khó khăn, Đan Viện Cát Minh Huế vẫn tiếp tục sinh tồn và âm thầm phát triển với nhiều ơn gọi trẻ.
Nhờ đó, khi trở lại Huế chị em chúng tôi đã có thêm đủ số chị ở lại miền Nam để thành lập Đan Viện Cát Minh Bình Triệu.
Ngày 18 tháng 4 năm 1996, Mẹ Marie Consolata Nguyễn Thị Thu Hương đưa 11 Chị từ Đan Viện Cát Minh Bình Triệu về lại Huế để tái thiết Đan Viện trong niềm tin sẽ tồn tại mãi mãi trong Tình yêu Quan phòng của Thiên Chúa.
Cộng Đoàn Đan Viện Cát Minh Huế chúng con xin chân thành tri ân Đức Tổng Giám mục Linh mục, và các Hội Dòng trong Giáo Phận nhà, đặc biệt các Linh mục Đại Chủng Viện, đã đón tiếp và giúp đỡ chúng con trong việc tái thiết này, nhất là trong giai đoạn đầu muôn vàn khó khăn. Chúng con cũng không quên tri ân quí vị Ân Nhân xa gần đã tận tình giúp đỡ việc tu sửa lại Đan Viện Huế được như ngày nay.
Qua bao giai đoạïn thăng trầm, do ý Thiên Chúa, Cát Minh Huế vẫn tồn tại. Hôm nay, nhân dịp mừng kỷ niệm 100 năm Đan Viện Cát Minh Huế chào đời trên đất thần kinh của Mẹ Việt Nam, một lần nữa chúng con xin hết lòng tri ân Mẹ Giáo Hội đã cưu mang nuôi dưỡng chúng con trong cuộc hành trình suốt một thế kỷ qua.
Nguyện xin Thiên Chúa Ba Ngôi, nhờ lời chuyển cầu của Đức Mẹ Núi Cát Minh và Các Thánh Dòng Cát Minh, trả công bội hậu cho tất cả quí Ân Nhân, Thân Nhân đã và đang tận tình giúp đỡ chúng con.
Cộng Đoàn Đan Viện Cát Minh Huế