Rancho Palos Verdes (Los Angeles Times) – Điều đáng kể không phải là số 85 học sinh trung học xuất hiện trong một nguyện đường Do thái để dự tiệc Seder mừng Lễ Vượt qua, khi vắng bóng người Do thái trong nguyện đường.

Nhưng đáng nói là mục tiêu cuộc hội họp này là để dạy cho các học sinh trung học Công giáo về ngày lễ tưởng niệm biến cố Môisê dẫn người Do thái ra khỏi Ai cập và thoát vòng nô lệ.

Giáo trưởng Isaac Jeret nói với các học sinh qui tụ tại Cộng đoàn Ner Tamid ở thị trấn Rancho Palos Verdes (thuộc quận hạt Los Angeles) tuần qua: “Đức tin của các bạn chắc không có nếu chúng tôi đã không được cứu ra khỏi Ai cập.”

Đây là năm thứ ba các học sinh Công giáo tới một nguyện đường Do thái để học hỏi về Lễ Vượt qua. Giáo trưởng Jeret gọi lễ này “đối với dân tộc Do thái là một truyện ký chủ đạo.” Ông nói cuộc họp này là “một trong những việc làm quan trọng nhất chúng tôi thực hiện tại nguyện đường này mỗi năm… Chúng ta cùng tìm hiểu xem đức tin của chúng ta tương tự và khác biệt như thế nào.”

Linh mục Alexei Smith, phụ trách công tác đại kết tại tổng giáo phận Los Angeles, ngồi bên cạnh giáo trưởng Jaret, cho biết rằng mới đây tổng giáo phận đã tham gia nhiều chương trình cùng với tín đồ Do thái giáo. Cha nói: “Tất cả đều là một nỗ lực làm tăng tiến sự hiểu biết lẫn nhau.”

Ở những nơi khác, các học sinh Công giáo cũng tham dự những bữa tiệc Seder. Chẳng hạn năm nay tất cả 1200 học sinh trường trung học Bishop Montgomery ở Torrance đã tham dự tiệc này tại phòng tập thể dục nhà trường.

Cha Smith nói: “Chúng tôi chú tâm nhìn vào các anh chị em trong đức tin.”

Cả hai vị, cha Smith và giáo trưởng Jeret (giáo trưởng là con của một người sống sót cuộc tàn sát tập thể người Do thái) đều không che dậy những hành vi bài Do thái trong quá khứ của Giáo hội Công giáo. Giáo trưởng Jaret nói: Matzo (bánh không men ăn vào ngày lễ Vượt qua) đã dẫn đến “một số những giờ phút đen tối nhất trong lịch sử giữa người hai bên chúng ta.” Ông kể cho các học sinh chuyện “lời phỉ báng về máu”, khi người Do thái bị kết tội sai lầm là đã giết trẻ em Công giáo để lấy máu làm bánh không men.

Jeret nói: “Kết quả là nhiều người Do thái đã bị giết chết.”

Cha Smith, với mái tóc muối tiêu dài tới vai, tiếp theo đó nói rằng: “Lịch sử giữa người Do thái và người Công giáo không phải lúc nào cũng tốt đẹp. Chúng tôi còn đang làm việc để giải quyết những chuyện đó.”

Tiệc Seder tại cộng đoàn Ner Tamid của học sinh Công giáo phát sinh từ mối liên hệ gần gũi giữa nguyện đường và những người Công giáo tại bán đảo Palos Verdes.

Đầu năm 1999, trong một hội nghị tại Trung tâm Hưu dưỡng Maria-Giuse tại Rancho Palos Verdes, một người Công giáo đưa ra đề nghị tổ chức cuộc diễn hành đi từ Trung tâm tới nguyện đường Do thái Ner Tamid để tưởng niệm vụ Kristallnacht, tiếng Anh gọi là Night of Broken Glass (Đêm Đập Bể Kiếng) lúc đám đông hỗn tạp người Đức tấn công người Do thái, thiêu cháy và cướp bóc các nguyện đường và phá hủy những tiệm buôn của người Do thái năm 1938.

Khoảng 1000 người đã tham dự cuộc rước nến dài hơn 1 dậm, và 1000 người khác đứng đón chờ họ để tham gia chương trình bên trong nguyện đường. Khi đến Ner Tamid, người Công giáo đã trao tặng nguyện đường này một bức điêu khắc bằng kiếng không bể.

Từ cuộc diễn hành đó phát sinh ra Nhóm Hiệp nhất Dawn, chủ trương tiếp nối cuộc đối thoại liên tôn giáo tại Palos Verdes. Nhóm này tổ chức mỗi năm 4 chương trình.

Lễ Vượt qua kéo dài 8 ngày, năm nay bắt đầu từ lúc mặt trời lặn hôm thứ Tư này. Trong bữa ăn Seder, thường được tổ chức tại nhà chứ không phải tại các nguyện đường, chuyện kể về cuộc Vượt qua được đọc lên từ cuốn sách Haggada.

Ở bữa tiệc tuần qua, các học sinh Công giáo ngồi vào bàn, trước mặt bày những món ăn vào dịp lễ này: đó là bánh không men, charoset (một hỗn hợp bột nhão gồm táo, hạt dẻ, rượu và quế); rau cải ngựa; ngò tây, nước muối, xương ống thịt trừu quay, và một cái trứng chiên. Người phái nam đội mũ tròn trên sọ, đó là chiếc mũ nhiều người Do thái đội khi cầu nguyện.
Món charoset trong tiệc Seder


Trước bữa tiệc Seder, cha Smith giải thích ý nghĩa ngày lễ Vượt qua theo nhãn quan Công giáo – đó là, vì là người Do thái nên Chúa Kitô đã mừng lễ Vượt qua, mà Bữa Tiệc Ly chính là một Seder, điều này hầu hết các học sinh đều không biết.

Cha cho biết rằng người Công giáo đã công nhận một vài biểu tượng của lễ Vượt qua. Chẳng hạn, bốn ly rượu uống trong tiệc Seder (ở đây, các học sinh uống nước táo thay cho rượu) trở thành chén ruợu mà người Công giáo tin là Máu Chúa Kitô. Bánh không men tương tự như bánh thánh lãnh nhận để ăn trong Thánh lễ.

Ngoài ra, theo truyện kể về Vượt qua, khi vua Pharaoh từ chối không để cho người Do thái rời bỏ Ai cập, Thiên Chúa đã giáng mười tai ương xuống người Ai cập. Tai họa thứ 10 là giết chết những đứa con trai đầu lòng. Người Do thái bôi máu con chiên lên mi cửa để thiên thần gieo chết chóc biết mà đi qua.

Cha Smith giải thích rằng con chiên đã hy sinh để máu chiên cứu người Do thái ở Ai cập. “Người Kitô giáo thuở sơ khai đồng hoá Đức Kitô với con chiên bị đem hy tế. Chúa Kitô trở thành Con chiên Vượt qua của chúng ta.”

Những bữa tiệc Seder liên tôn giáo không phải là chuyện bất thường, nhưng đã xuất hiện dưới nhiều hình thức và mầu sắc. Tuy nhiên người ta hy vọng rằng bữa tiệc Seder ở Ner Tamid sẽ giúp làm cho đạo Do thái bớt bí ẩn đi. Vị giáo trưởng nói rằng, điều làm cho nó khác với các hoạt động liên tôn giáo khác, đó là các học sinh Công giáo không cùng họp chung với người Do thái, nhưng để cho các học sinh có một cơ hội tìm hiểu những tương đồng và dị biệt giữa các tôn giáo trong một bầu khí thoải mái hơn.

Giáo trưởng Jeret nói: “Chúng tôi có ý thức về nghĩa vụ làm điều đó cho cộng đồng Công giáo. Trọng tâm là điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với người Công giáo.”

Phản ứng của học sinh:

Michael Zapata 18 tuổi nói anh thật ngạc nhiên về những điểm tương đồng giữa các tôn giáo. “Nó cho tôi một nhãn quan khác trước.”

Andrew Knox, 15 tuổi: “Nó cho tôi một sự hiểu biết rõ ràng hơn về các truyền thống Do thái và những điều gì đã ảnh hưởng lên các truyền thống đó.”

Nhưng người Do thái vẫn còn là một điều huyền bí đối với nhiều học sinh khác.

Edward Desouza 14 tuổi nói cậu không biết rằng Sách Cựu ước cũng là cuốn sách thánh của người Do thái.

Cả nhóm học sinh đều tỏ vẻ ngạc nhiên khi giáo trưởng Jeret cho biết chỉ có 13.2 triệu người Do thái trên cả thế giới, so với 1.2 tỉ người Công giáo, và từ 1cho đến 1 tỉ rưỡi người Hồi giáo. Cậu Joren 14 tuổi nói: “Tôi tưởng họ có nhiều hơn chứ.”

Đối với Bob Rothman, chủ tịch Nhóm Hiệp nhất Dawn và cựu chủ tịch Ner Tamid, tiệc Seder dành cho học sinh là một thành công.

Một phần quan trọng là có một vị linh mục giải thích cho thiếu niên Công giáo biết Lễ Vượt qua liên quan đến đức tin của chúng, đó là Bữa Tiệc Ly, và căn tính Do thái của Đức Giêsu. Đó là lý do tại sao chúng tôi thực hiện việc đó. Nếu người ta hiểu biết những chuyện này hơn nữa, chúng ta sẽ gần nhau hơn rất nhiều.”