LONDON - Cùng với nhiều người Việt Nam thuộc hay không thuộc các tôn giáo khác, người Công Giáo Việt Nam tỵ nạn Cộng Sản tại Anh Quốc đã có mặt tại đất nước được mệnh danh là xứ sở sương mù này ngay trong ngày Ðảng Cộng Sản Việt Nam chính thức xé bỏ Hiệp Ðịnh Paris 30 tháng 4 năm 1975. Những người Công Giáo tị nạn đầu tiên này là nhân viên của Tòa Ðại Sứ Việt Nam Cộng Hòa, những người đang làm việc hay du học tại Anh Quốc. Sau đó là làn sóng những thuyền nhân liều mình vượt biển đi tìm tự do đã được Chính Phủ Anh Quốc tiếp nhận vào định cư.

Kế tiếp là những thân nhân của những người tỵ nạn này được bảo lãnh sang đoàn tụ gia đình. Cứ thế, số người Việt Nam Công Giáo ở Anh Quốc tăng dần theo cùng tỷ lệ với tổng số những người Việt Nam đến định cư, du học, hay làm việc tại Anh Quốc. Sau hơn 30 năm, con số người Công Giáo Việt Nam tại Anh Quốc đã lên đến khoảng gần 5.000 người. Con số này thực ra không lớn lắm so với cộng đoàn Công Giáo thuộc các dân tộc khác cùng sinh sống trên quần đảo này, hay so với cộng đoàn Công Giáo Việt Nam tại các nước khác, nhưng do nước Anh không rộng và Giáo Hội Công Giáo tại Anh Quốc & Wales cũng không lớn lắm, nên sự hiện diện của một số lượng người Công Giáo Việt Nam như vậy cũng được coi là tương đối đáng kể.

Đức ông Đào Đức Điềm
Ðã từng có nhiều linh mục và tu sĩ nam nữ người Việt Nam hay ngoại quốc giúp đỡ công việc mục vụ cho những người Việt Nam tỵ nạn tại Anh Quốc, nhưng vị có công nhất trong việc gầy dựng thành một cộng đoàn theo đúng nghĩa thì mọi người cũng như giáo quyền địa phương đều nhìn nhận là cố Ðức Ông Phêrô Ðào Ðức Ðiềm. Rất tiếc khi Cộng Ðoàn vừa bắt đầu bước vào giai đoạn trưởng thành thì Ðức Ông Phêrô Ðào Ðức Ðiềm đã bị thảm sát dã man ở Việt Nam khi về thăm quê hương lần đầu tiên sau 23 năm xa cách. Cái chết tức tưởi của vị cha chung đã làm cho Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam tại Anh Quốc cũng như nhiều nơi trên thế giới bàng hoàng.

Trong suốt gần 6 năm vừa qua, vai trò lãnh đạo tinh thần của Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam tại Anh Quốc đã do Cha Phaolô Huỳnh Chánh, Cha Phêrô Nguyễn Tiến Ðắc, Thày Phó Tế vĩnh viễn Phaolô Lý Trọng Song đảm trách, với sự giúp đỡ của nhiều linh mục và tu sĩ nam nữ khác. Hiện nay, Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam tại Anh Quốc đã hình thành được hai trung tâm mục vụ tương đối ổn định tại London và Birmingham, cùng với nhiều cộng đoàn nhỏ ở nhiều nơi như Southampton, trong thành phố London, Harlow, Northampton, Nottingham, Manchester, và cả ở Ái Nhĩ Lan, v.v...

Với công việc mục vụ và quản lý càng ngày càng tăng, nhân dịp đầu Năm Mới 2009 và Ðại Lễ Mẹ Thiên Chúa, Hàng Giáo Phẩm tại Anh Quốc & Wales đã quyết định thành lập hai Ban Tuyên Uý riêng biệt cho hai khu vực London và Birmingham. Ban Tuyên Uý của hai khu vực này vẫn tiếp tục kiêm nhiệm công việc mục vụ cho cho các cộng đoàn nhỏ trong khu vực phụ cận. Quyết định hệ trọng này đã được Ðức Tổng Giám Mục Vincent Nichols gọi là một 'real recognition' (đánh giá thực sự) vai trò của hai Ban Tuyên Uý cho Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam trong đời sống của Giáo Hội Công Giáo tại Anh Quốc và Wales.

Ðây là một điều vui mừng cho Cộng Ðoàn Công Giáo Việt Nam tại Anh Quốc & Wales vì là một sự công nhận chính thức của giáo quyền sự lớn mạnh của Cộng Ðoàn. Tuy nhiên, đây cũng là một thách thức không nhỏ khi chúng ta phải thực sự đứng trên đôi chân của mình, và bắt đầu bước đi bằng chính khả năng của mình. Giờ đây, cùng với việc Giáo Hội ở Việt Nam đang vươn mình ra thế giới, chắc chắn việc liên kết giữa những người con xa xứ với Giáo Hội mẹ tại quê hương sẽ mang lại ích lợi cho tất cả mọi người chúng ta.