Đức Giáo Hoàng Lêô XIV chủ trì buổi canh thức cầu nguyện cho hòa bình tại Quảng trường Thánh Phêrô nhân kỷ niệm 63 năm ngày khai mạc Công đồng Vatican II, tại Vatican, Thứ Bảy, ngày 12 tháng 10 năm 2025. (Ảnh: Gregorio Borgia/AP.)


Nicole Winfield của Thông tấn xã A.P. ngày 16 tháng 10, 2025, tường trình:

Hôm thứ Năm, Ủy ban Bảo vệ Trẻ em của Vatican cho biết Giáo Hội Công Giáo có nghĩa vụ đạo đức phải giúp đỡ các nạn nhân bị lạm dụng tình dục bởi giáo sĩ chữa lành vết thương, đồng thời xác định việc bồi thường tài chính và trừng phạt những kẻ lạm dụng và những người tiếp tay cho họ là những biện pháp thiết yếu.

Ủy ban Giáo hoàng về Bảo vệ Trẻ vị thành niên đã tập trung vào vấn đề bồi thường trong báo cáo thường niên thứ hai của mình. Đây là một chủ đề thường nhạy cảm đối với Giáo hội, do những tác động về tài chính, uy tín và pháp lý mà nó gây ra cho hàng giáo phẩm.

Báo cáo, được biên soạn với sự đóng góp ý kiến từ hàng chục người sống sót, cho biết các khoản bồi thường bằng tiền là cần thiết để cung cấp cho nạn nhân liệu pháp cần thiết và các hỗ trợ khác giúp họ phục hồi sau chấn thương do bị lạm dụng.

Tuy nhiên, báo cáo cũng cho biết Giáo hội mang một món nợ lớn hơn nhiều đối với nạn nhân, cộng đồng Giáo hội nói chung và Thiên Chúa. Hàng giáo phẩm phải lắng nghe nạn nhân và cung cấp cho họ sự giúp đỡ về mặt tinh thần và mục vụ. Báo cáo cho biết: Các nhà lãnh đạo Giáo hội phải xin lỗi về những tổn hại đã gây ra, cho nạn nhân biết họ đang làm gì để trừng phạt những kẻ đã làm hại họ và những biện pháp họ đang thực hiện để ngăn chặn tình trạng lạm dụng trong tương lai.

Báo cáo cho biết thêm: "Giáo hội có nghĩa vụ đạo đức và tinh thần là phải chữa lành những vết thương sâu sắc do bạo lực tình dục gây ra, được tạo điều kiện, xử lý sai hoặc che đậy bởi bất kỳ ai nắm giữ chức vụ có thẩm quyền trong Giáo hội. Các nguyên tắc công lý và bác ái huynh đệ, mà mọi Kitô hữu được kêu gọi, không chỉ đòi hỏi sự thừa nhận trách nhiệm mà còn đòi hỏi việc thực hiện các biện pháp bồi thường cụ thể."

Đức Giáo Hoàng Leo XIV ra dấu cam kết với ủy ban

Báo cáo đề cập đến năm 2024, giai đoạn trước khi Đức Giáo Hoàng Leo XIV được bầu. Vị Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử đã thừa nhận rằng vụ tai tiếng lạm dụng vẫn là một "cuộc khủng hoảng" đối với Giáo hội, và các nạn nhân cần nhiều hơn là chỉ bồi thường tài chính để chữa lành.

Ngài đã bày tỏ cam kết với ủy ban, được Đức Giáo Hoàng Phanxicô thành lập vào năm 2014 để tư vấn cho Giáo hội về các biện pháp tốt nhất nhằm ngăn chặn lạm dụng. Trong thập niên đầu tiên, ủy ban đã phải vật lộn để tìm được chỗ đứng trong một Vatican thường chống đối việc đối diện với cuộc khủng hoảng lạm dụng và thù địch với việc ủng hộ các chính sách tập trung vào nạn nhân.

Nhưng gần đây hơn, ủy ban đã tạo dựng được chỗ đứng của mình trong bộ máy hành chính Vatican và vào tháng 7, Đức Giáo Hoàng Leo đã bổ nhiệm một chủ tịch mới, Giám mục người Pháp Thibault Verny, để tiếp quản vị trí từ Hồng Y người Mỹ đã nghỉ hưu Sean O'Malley.

Một quy trình pháp lý tự nó đang gây chấn thương trở lại

Đáng chú ý là, báo cáo năm 2024 cho biết cách Giáo hội xử lý các vụ lạm dụng nội bộ, theo một quy trình bí mật không đưa ra trách nhiệm giải trình hữu hình, tự nó đã gây chấn thương trở lại cho các nạn nhân.

Báo cáo cho biết: “Chúng ta phải nhấn mạnh lại rằng mô hình xử lý sai lệch các báo cáo kéo dài hàng thập niên của giáo hội, bao gồm việc bỏ rơi, phớt lờ, bêu xấu, đổ lỗi và kỳ thị nạn nhân/người sống sót, đã khiến chấn thương kéo dài thành một tổn hại tiếp diễn”.

Những lời trên có ý nói tới cách xử lý các vụ lạm dụng không hữu hiệu của giáo hội theo bộ giáo luật nội bộ, trong đó hình phạt nghiêm khắc nhất dành cho một linh mục hiếp dâm hàng loạt tương đương với việc bị sa thải.

Quá trình này được che đậy trong bí mật, khiến nạn nhân không có quyền được biết thông tin về vụ việc của mình ngoài việc biết kết quả, điều thường xảy ra sau nhiều năm chờ đợi. Nạn nhân không có cách nào khác ngoài việc công khai câu chuyện của mình, điều này có thể gây ra chấn thương tâm lý.

Báo cáo kêu gọi các biện pháp trừng phạt “cụ thể và tương xứng với mức độ nghiêm trọng của tội ác”. Mặc dù việc hoàn tục là một kết cục có thể xảy ra đối với các linh mục hiếp dâm trẻ em, nhưng giáo hội thường không muốn cách chức linh mục hoàn toàn. Họ thường đưa ra các hình phạt nhẹ hơn, chẳng hạn như một thời gian rút lui khỏi hoạt động mục vụ ngay cả đối với những trường hợp lạm dụng nghiêm trọng.

Ngay cả khi một giám mục bị cách chức vì những trường hợp tắc trách, công chúng cũng chỉ được thông báo rằng ngài đã nghỉ hưu. Báo cáo kêu gọi Giáo hội "công bố rõ ràng lý do từ chức hoặc cách chức".

Kiểm toán các quốc gia và văn phòng Vatican

Báo cáo đã cung cấp một cuộc kiểm toán về các chính sách và thực tiễn bảo vệ trẻ em tại hơn một chục quốc gia, cũng như trong hai dòng tu, một phong trào giáo dân và một văn phòng Vatican.

Những phát hiện này đã ca ngợi các quốc gia nơi các giáo phận đã tích cực hợp tác với cuộc kiểm toán và chỉ trích những quốc gia không hợp tác. Báo cáo đưa ra các khuyến nghị để theo dõi và cung cấp dữ liệu từ các nguồn khác, bao gồm Liên Hợp Quốc và các báo cáo độc lập, để cung cấp bối cảnh địa phương về cách xử lý lạm dụng trong phạm vi thế tục.

Báo cáo nhận thấy rằng văn phòng truyền giáo của Vatican, chịu trách nhiệm về Giáo hội ở Châu Phi, Châu Á và một số khu vực của thế giới đang phát triển, có đủ nguồn lực để xử lý các vụ lạm dụng.

Nhưng báo cáo lưu ý rằng chỉ một “Số lượng nhỏ các vụ việc" thực sự đã đến Rome, cho thấy Giáo hội ở Châu Phi và Châu Á vẫn chậm hơn phương Tây hàng thập niên trong việc báo cáo và xử lý các vụ lạm dụng, mà theo luật Vatican, phải được chuyển đến Rome để xử lý.

Báo cáo cho biết văn phòng truyền giáo chỉ xử lý hai trường hợp giám mục xử lý sai các vụ lạm dụng, một con số thấp đáng kinh ngạc so với quy mô của khu vực liên quan.

Dữ liệu như vậy cho thấy Vatican vẫn còn một chặng đường dài phía trước ở những nơi trên thế giới, nơi lạm dụng, đặc biệt là lạm dụng đồng tính, vẫn là một chủ đề cấm kỵ trong xã hội nói chung và nơi Giáo hội đang phải đối diện với các vấn đề rộng lớn hơn về chiến tranh, xung đột và nghèo đói.