GIÁO XỨ CHÍNH TÒA - ĐỊA PHẬN PHAN THIẾT

Vào khoảng 1875 - 1880, có một vị thừa sai thuộc Hội Thừa Sai Paris là cố Đức (tên Việt), đến Phan Thiết với một số giáo dân, gốc Bình Định và Quảng Bình thuộc giáo xứ Tân Thành, Mỹ Hòa hạt Bình Chính, địa phận Vinh để sinh sống. Thoạt đầu cố Đức và giáo dân dựng lên một ngôi nhà nguyện thô sơ, mái lá, vách tre, trên một khu đất nhỏ thuộc làng Lạc Đạo. Năm 1890, cố Sáng (tên Việt) xây dựng một thánh đường, xây bằng gạch lợp ngói rộng rãi hơn, để đáp ứng nhu cầu số giáo dân mỗi ngày một tăng. Tiếp theo là cố Mossard, cố Masseron, xây dựng nhà xứ để làm nơi ở cho các vị thừa sai. Các vị thừa sai lần lượt đến làm chính xứ là cố Henrisson, cố Hiền (tên Việt), cố Ba (tên Việt), cố Báu (Brugidou). Thời cố Báu có cha Việt nam là cha Phao lô Võ văn Chánh. Linh mục Việt Nam đầu tiên làm chính xứ là cha Giuse Nguyễn minh Chiếu.

Khi cố Thơm (Thommeret) làm chính xứ, Ngài mở rộng thánh đường và làm nhà xứ mới. Phụ tá cho cố Thơm là cha Louis Lê Văn Sinh. Sau cố Thơm là cố Năng (Victor Caillon)- vị thừa sai cuối cùng của giáo xứ. Thời cố Năng có các cha phụ tá là cha Phaolô Trần Bích Sơn, cha Giuse Nguyễn Thanh Vân, cha An tôn Vũ Ngọc Đăng. Tiếp theo là cha Giuse Phạm Dương Thái làm chính xứ. Các cha phụ tá lần lượt là cha Phaolô Bùi Duy Nghiệp, cha Phanxicô Xavie Nguyễn Cao Cầu. Cha Giuse Nguyễn Viết Cư làm chính xứ năm 1972 đến 1986. Các cha phụ tá lần lượt là Augustino Nguyễn Văn Lạc, cha Gioan Nguyễn Văn Hảo, cha Phanxico Xavie Đinh Tiên Đường.

Ngày 17/01/1975, địa phận Phan Thiết được thành lập đặt dưới quyền cai quản của Đức Giám Mục Nicolas Huỳnh Văn Nghi và giáo xứ Lạc Đạo được nâng lên thành giáo xứ Chính Tòa.

Ngày 30/03/1986, cha chính xứ Giuse Nguyễn viết Cư qua đời, cha phụ tá Phanxico Xavie Đinh tiên Đường tạm thời coi sóc giáo xứ.

Ngày 14/02/1988 cha Giuse Nguyễn tiến Huynh được bổ nhiệm quản xứ Chính Tòa. Năm 1992 cha Huynh xây lại thánh đường cùng với ngôi nhà giáo lý, trường học giáo lý mới như hiện nay. Cha Phaolô Hoàng văn Thinh làm phụ tá từ ngày 15/07/1996 đến tháng 06/1998.

Ngày 08/02/1997 cha Huynh rời xứ Chính Toà sang làm chính xứ Vinh Phú.

Ngày 25/02/1997 cha JB Trương văn Hiếu, nguyên chính xứ Hòa Vinh được bổ nhiệm làm Chính xứ Chính Tòa thay cha Huynh.

Ngày 26/09/1998 cha Phaolô Hoàng văn Thinh rời giáo xứ Chính Tòa đến làm quản xứ giáo xứ Chính Tâm (Trà Tân 2).

- Ngày 04/10/1998 cha Phanxicô Xavie Nguyễn quang Minh được bổ nhiệm làm phó xứ Chính Tòa.

Một vài nhận định và số liệu:

1. Hội Đồng Mục Vụ giáo xứ gồm 21 người.

2. Giáo xứ Chính Tòa hiện nay gồm 7 giáo họ (Bình Hải 01, Bình Hải 02, Đức Long, Tam Hiệp, Thánh Đường, Tiến Lợi, Tiến Thành), sinh sống bằng nhiều ngành nghề khác nhau.

- Nghề nông: 27 hộ thuộc giáo họ Tiến Lợi, cách xa nhà thờ 5km, hầu hết là nghèo.

- Buôn bán: khá nhiều, tập trung vào họ Tam Hiệp, Thánh Đường và rải rác trong các họ khác.

- Làm biển: nhiều nhất trong các ngành nghề, tập trung vào các họ Bình Hải 01, Bình Hải 02.

- Công nhân viên, nghề tự do: số ít, rải rác trong các giáo họ.

- Họ Tiến Thành quả xa nhà thờ: 20km, gồm 33 hộ, 326 người, chủ yếu sống bằng nghề biển.

- Tổng số trong toàn giáo xứ là 738 hộ gồm 3364 khẩu. Đa số là nghèo.

3. Văn hóa: bình quân ở trình độ tiểu và trung học. Một số trẻ em và người lớn còn mù chữ.

Hiện có 02 lớp tình thương cấp I ban ngày và 02 lớp xóa mù chữ ban đêm.

4. Một thiểu số sinh hoạt trong các đoàn thể như: Gia Trưởng, Các Bà Mẹ Công Giáo, Phan Sinh Tại Thế, Legio, Giới Trẻ, Têrêxa, Thiếu Nhi Thánh Thể.. ..Mỗi đoàn thể đều có sinh hoạt hằng tuần và cố gắng huấn luyện hội viên thành những Kitô hữu đạo đức, có tinh thần tông đồ. Nhất là Hội Legio, trực tiếp đi truyền giáo hằng tuần. Số người lương trở lại ngày càng đông qua các khóa giáo lý tân tòng và hợp thức hóa hôn nhân.

Tháng 06/1997, giáo xứ Chính Tòa chính thức cho ra mắt một bản "Đường Hướng Mục Vụ", nhằm xây dựng và phát triển giáo xứ về mọi phương diện kinh tế, xã hội, văn hóa, tôn giáo trên chủ đề "Yêu Thương và Phục Vụ " nhằm đem lại cho mọi cá nhân, mọi gia đình cuộc sống ấm no, văn minh, đạo đức và hạnh phúc.

Bản Đường Hướng Mục Vụ gồm 05 điểm:

1. Xây dựng đời sống ấm no:

Muốn ấm no trước hết phải bài trừ các tệ đoan xã hội như rượu chè, cờ bạc, dâm ô, xì ke ma túy vì lý do là nguyên nhân sinh ra đói nghèo lạc hậu. Sinh đẻ phải có trách nhiệm: sinh đẻ bừa bãi sinh ra nghèo đói.

2. Xây dựng cuộc sống trên căn bản:

Cần, kiệm, liêm, chính, công bằng, bác ái, đoàn kết, tương thân tương ái. Phải lo cho có công ăn việt làm, tránh sự ở nhưng. Lập thùng tiết kiệm.

3. Mở mang văn hóa:

Lo cho con cái được học hành đến nơi đến chốn, ít nhất là hết cấp 03. Lập Hội Khuyến Học, vận động xin học bổng, nâng cao dân trí bằng việc học hỏi, đọc sách báo, mở phòng đọc sách.

4. Củng cố đời sống đức tin:

Học hỏi Lời Chúa, học hỏi giáo lý: tin vào Chúa Giêsu là tình yêu Thiên Chúa. Yêu thương nhau, đoàn kết xây dựng, mở mang nước Chúa bằng việc hoạt động tông đồ, bằng đời sống gương mẫu. Yêu mến Thánh Lễ, rước lễ, tôn sùng Thánh Tâm Chúa, tôn sùng Đức Mẹ, lần chuỗi Mân Côi. Các đoàn thể thay phiên chầu Thánh Thể mỗi ngày ít nhất là một giờ. Cộng chung cả tuần là 9 tiếng đồng hồ.

5. Xây dựng đời sống văn minh.:

Gia đình văn hóa, cổ võ ơn Thiên Triệu đi tu làm linh mục, tu sĩ, hợp tức hóa các gia đình rối. Thực hiện được Đường Hướng Mục Vụ trên hy vọng giáo xứ Chính Toà sẽ một ngày một thăng tiến về mọi mặt và trở thành một giáo xứ xứng danh.

Ghi chú: Tuần tới VietCatholic sẽ giới thiệu giáo xứ HÀ NỘI - Hạt Hố Nai - Địa phận Xuân Lộc. Kính mời qúy độc giả nhớ theo dõi.