PHAN THIẾT - Ngày 17-12 -2009, hơn 1100 ca trưởng, ca viên của các Ca đoàn thuộc 5 hạt trong Giáo Phận đã có mặt tại khuôn viên nhà thờ Đồng Tiến, Hạt Hàm Tân để tham dự Ngày Thánh Nhạc 2009, và Đêm Thanh Bình Đón Mừng Chúa Giáng Sinh.

Hình ảnh Đêm thánh nhạc Phan Thiết

08g30 Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa, Chủ Tịch UB Thánh Nhạc Toàn Quốc, đã đến tham dự Ngày Thánh Nhạc. Cha Hạt Trưởng Hàm Tân, Cha sở GX Đồng Tiến, cùng các Cha và Ban Thánh Nhạc, cùng toàn thể ca trưởng, ca viên long trọng đón tiếp Đức Cha Phaolô từ cổng nhà thờ vào nhà xứ.

Tất cả ca trưởng, ca viên đã tập trung vào nhà thờ rộng rãi, thoáng mát. Đức Cha, và quí Cha từ cuối nhà thờ tiến vào trong tiếng vỗ tay chúc mừng nồng nhiệt.

Cha Trưởng Ban Chào mừng Đức Cha, quí Cha. “Ngày Thánh Nhạc là ngày họp mặt truyền thống hằng năm của tất cả các ca đoàn trong Giáo phận chúng con, là ngày chúng con được bồi dưỡng tâm linh cho ơn gọi ca đoàn, ơn gọi thánh nhạc, cũng là ngày chúng con sẻ chia cho nhau những nỗ lực phụng sự Thiên Chúa và cộng đoàn qua lời ca tiếng nhạc.

Thật hạnh phúc cho chúng con năm nay được phép tổ chức tại Hạt Hàm Tân, tại Nhà thờ Đồng tiến nầy, với sự hỗ trợ nồng nhiệt của Cha Hạt Trưởng, của Cha sở Đồng Tiến và của Quí Cha.

Đặc biệt hơn nữa, Ngày Thánh Nhạc năm nay, các ca đoàn chúng con lần đầu tiên được vinh dự tiếp đón Đức Cha Phaolô, là người đã chỉ đạo, hướng dẫn cho toàn thể các ca đoàn trên khắp nước Việt Nam qua nhiều thông tư, thông cáo về Thánh Nhạc. Hơn thế nữa, bộ lễ Seraphim của Đức Cha, chúng con đã hát đến hai thế hệ trong gia đình rồi, hôm nay mới được diện kiến”…..

Cha Hạt trưởng thay lời Đức Giám Mục Giáo Phận ban huấn từ và tuyên bố khai mạc Ngày Thánh Nhạc.

Đức Cha Phaolô vào bàn thuyết trình ngay, và mở đầu: “Tôi chào mừng tất cả các ca trưởng ca viên của Giáo Phận Phan Thiết. Tôi nhận được lời mời của Ban Thánh Nhạc PT, để chia sẻ về đề tài khá mới mẻ: “Phân biệt Thánh Ca Phụng Vụ và Thánh Ca”.

Đề tài khá rộng và không chỉ liên quan đến tất cả những người làm công tác Thánh Nhạc, mà còn liên quan đến cả những người có liên quan với người làm công tác thánh nhạc, cụ thể là các Cha xứ đối với các ca đoàn, Ban Phụng tự đối với Ban thánh Nhạc, người viết thánh ca, người chọn bài thánh ca vv… Mặc dầu vậy, Đức Cha đã khéo léo tóm tắt thật đầy đủ những điểm chính cần lưu ý:

-Thánh Ca Phụng Vụ: những bài hát dệt từ những bản văn phụng vụ cố định. Số bài nầy, hiện rất ít, vì ít người viết. Một trong những lý do ít người viết là vì dấu giọng VN trong bản văn cố định làm giới hạn không ít cho việc chọn cung quảng, giai điệu theo ý tác giả. Có lẽ vì vậy mà có người cho là bản văn phụng vụ hơi khô khan. Nhưng cũng có ý tốt là do người viết nhạc không tin nhạc của mình có thể chuyển tải sự cao trọng của bản văn phụng vụ, không lột tả hết được sự thánh thiện ẩn chứa bên trong.

Thánh ca: những bài hát sử dụng ca từ của tự tác giả viết ra dựa theo nội dung phụng vụ. Vì thế, những bài thánh ca ấy phải được Giáo hội chuẩn nhận để được gọi là “thánh ca được dùng trong phụng vụ”. Cũng có những bài thánh ca mang tâm tình đạo đức cá nhân, nhưng có thể phù hợp với phụng vụ và được chuẩn nhận cho dùng trong phụng vụ. Nhưng cũng có những bài không phù hợp với phụng vụ, để hát “từ ngoài cửa nhà thờ hát ra” – nói theo cách nói của Cha Tiến Lộc- thì gọi là ca vào đời.

Đức Cha đã đưa ra khá nhiều ví dụ minh họa, và nhiều lần chất vấn các ca trưởng ca viên, cho họ mạnh dạn trình bày những cách hiểu của mình về Thánh Nhạc, làm cho giờ nói chuyện của một Đức Cha gần 80 tuổi bỗng trở nên sinh động lạ thường.

10g30 thánh lễ Tạ ơn Hồng Ân kim khánh Linh Mục của Đức Cha Phaolô, có 18 cha trong Hạt Hàm Tân và trong Ban Thánh Nhạc cùng đồng tế với Đức Cha. Tiếng hát của hơn 1100 ca viên lớn đều, nhỏ đều, rập ràng, thanh thoát làm cho thánh lễ trang nghiêm sốt sắng.

Trong bài giảng Thánh Lễ, Đức Cha nhấn mạnh đến ơn gọi Ca Trưởng, Ca Viên và sự đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu trong một công việc chung, một tinh thần chung, một sự hiệp thông với Phụng vụ thánh. Ngài cũng nhắc đến Hồng ân Linh Mục cao quí Chúa ban cho Giáo Hội, cho bản thân Ngài và cho Dân Chúa. Cùng tán dương Chúa, và tạ ơn Chúa luôn mãi.

Sau Thánh lễ, Cha Đặc trách Thánh Nhạc Hạt Phan Thiết thay lời Ban thánh Nhạc mừng Kim Khánh Linh Mục Đức Cha Phaolô, với giọng đọc thật thâm tình:

“Trọng kính Đức Cha Phaolô

Nếu chúng con là đoàn chiên Gp. Phan thiết, thì Đức Cha là Chủ Chiên tiên khởi của chúng con trong những ngày ly loạn nhất. Đức Cha còn là nguyên Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục Việt Nam trong một thời gian khá dài. Đức Cha luôn là chỗ dựa vững chắc, cùng với chiếc gậy dẫn đường cho đoàn chiên Việt Nam.

Nếu chúng con là Ban Thánh Nhạc Phan Thiết, là quí ca trưởng, ca viên, các ca đoàn thuộc Giáo Phận Phan Thiết, thì chúng con lại được vinh dự hơn nữa, khi Đức Cha là chủ tịch Ủy Ban Thánh Nhạc trong suốt nhiều nhiệm kỳ qua, với bao chỉ dẫn cho chúng con đi đúng đường lối giáo hội, trong khi âm nhạc của xã hội đang phát tán nhiều trào lưu tục hóa.

Chúng con vô cùng biết ơn Đức Cha. Thật thiếu sót vì Chúng con đã không đến được với Cha trong những ngày mừng kỷ niệm 50 năm linh mục của Đức Cha. Nay Đức Cha lại thân hành đến với chúng con trong Ngày Thánh Nhạc này, nói chuyện với chúng con trong hai tư cách: chủ chiên, và chủ tịch Ủy Ban Thánh Nhạc.

Được hạnh phúc sống trong tình Cha với tấm lòng con thảo, chúng con cùng tạ ơn Chúa với Đức Cha và kính mừng Đức Cha 80 tuổi đời, kính mừng Đức Cha 50 năm hồng ân Linh Mục, và kính mừng Đức Cha qua 35 năm Giám Mục. Nguyện xin Chúa ban cho Đức Cha sức khỏe và niềm vui bất tận vì những cống hiến của Cha cho Thiên Chúa, cho Giáo Hội và Thánh Nhạc.

Chúng con kính dâng Đức Cha lẳng hoa của hơn 1100 tấm lòng thảo kính và biết ơn của BTN và các ca đoàn Ca viên Phan Thiết chúng con”.

Đức Cha vui vẻ nhận hoa. Ngài nói: “Vì Phan Thiết, tôi đã làm Giám Mục” Vâng đúng vậy, Ngài kể lại, sắc phong Giám mục của Ngài cùng với việc bổ nhiệm Chánh tòa Phan Thiết vào tháng 4-1975. Nhưng vì thời cuộc, Tòa Thánh đã bổ nhiệm Ngài về Nha Trang….

Sau hơn nửa tiếng nghỉ trưa, các ca đoàn Hạt tranh thủ ôn dượt cho chương trình “Đêm Thanh Bình”. Có hạt ôn dượt trên sân khấu. Có hạt ôn trong nhà thờ, có hạt ôn ở các phòng học giáo lý….

13g30 sinh hoạt chung, với phần chia sẻ của các ca trưởng ca viên. Nhiều sẻ chia thật đáng quí tinh thần hy sinh phục vụ của các ca trưởng và các viên tại các giáo xứ. Có những khó khăn nhất định của các ca trưởng về vốn liếng chuyên môn, về hoàn cảnh kinh tế gia đình, kinh tế của GX, về sự hiểu lầm, sự thiếu quan tâm, sự thiếu đầu tư cho lực lượng kế thừa, sự trói buộc của thời gian chạy đua kinh tế…. Nhưng tất cả, đã không lùi bước, mà vẫn kiên quyết trung thành với ơn gọi hát ca phụng sự Thiên Chúa và Giáo Hội.

14g30 tất cả ca viên ca trưởng chào đón Đức Giám Mục Giuse Vũ Duy Thống Giám Mục Giáo Phận nhà. Ngài hân hoan tiến vào thánh đường trong tiếng vỗ tay hoan hô nông nhiệt của con cái giáo phận.

Ngài vào giờ nói chuyện với đề tài “Vị thế, vị trí và nhiệm vụ của ca đoàn trong Giáo Xứ”, rất cụ thể, rất thực tế, rất cảm thông, rất cảm kích trước những hy sinh của ca đoàn. Cuối giờ nói chuyện, Ngài dành 30 phút để giải đáp những yêu cầu, những vấn nạn của các ca trưởng, ca viên. Một yêu cầu lớn nhất và đồng tình nhất của các ca trưởng ca viên là mong được Thầy Phạm Đức Huyến tiếp tục huấn luyện ca trưởng Khóa 1, đợt 2 vào mùa hè năm 2010, để nâng cao vốn liếng của đợt 1 và để chững chạc hơn, tự tin hơn trong nghề ca trưởng. Đức Cha đã hỏi lại Ban Thánh Nhạc về việc liên hệ với Thầy Huyến, và khi BTN cho biết Thầy Huyến sẵn sàng, Đức Cha đã chấp thuận. Ngài còn khích lệ anh em ra công gắng sức trau dồi những kỷ năng chuyên môn âm nhạc và hiểu biết về Phụng Vụ Thánh Nhạc, không chỉ để cho riêng mình mà còn để chuyển giao vốn liếng cho thế hệ trẻ, cho lực lượng kế thừa, bằng cách tổ chức những lớp đào tạo nhỏ tại giáo xứ, liên xứ, giáo hạt của mình. Tương quan với các Cha sở và ca đoàn, Ngài sẽ đặt vấn đề với các Cha về việc cần quan tâm đến các ca đoàn hơn.

Các Ca trưởng ca viên thật thoải mái khi được thưa chuyện thân mật với vị Cha Chung của giáo phận trong tinh thần cởi mở, bình dị. Có người yêu cầu nhạc sĩ Thông Vi Vu hát, Ngài sẵn sàng hát ngay một bài giáng sinh cho thiếu nhi như quà tặng giáng sinh cho các ca đoàn: “tít trên cao, có ông sao….”.

Các ca trưởng, ca viên nhỏ to với nhau rằng lấy làm tiếc cho nhiều người không đủ điều kiện, hoặc không được tham dự Ngày Thánh Nhạc năm nay. Hai Đức Cha đến với Ngày Thánh Nhạc, nói chuyện hai đề tài: một đề tài chuẩn mực của Thánh ca Phụng Vụ và một đề tài thực tế trong sinh hoạt của ca đoàn. Cả hai nên một trong cùng một chí hướng Phụng Sự Thiên Chúa hết lòng.

Sau bữa cơm tối, Ngày Thánh Nhạc khép lại. Đêm Thanh Bình mở ra với nội dung Canh Thức và Mừng Chúa Giáng Sinh. Một sinh hoạt có tính nội bộ của Ban Thánh Nhạc, nhưng được Cha Sở Đồng Tiến cùng với Hội Đồng Mục Vụ Giáo Xứ ưu ái đầu tư chuẩn bị từ trật tự, sân khấu đến trang trí trong ngoài hoa đèn rực rỡ và long trọng không kém tính chuyên nghiệp. Một vị Hội Đồng khiêm tốn nói: “Không, không phải Đồng Tiến. Hạt Hàm Tân đấy chứ. Vinh dự cho Hạt Hàm Tân năm nay được Đức Cha chỉ định tổ chức Ngày Thánh Nhạc tại Đồng Tiến mà!”.

Quả đúng vậy, nhìn xuống phía khán giả, có hơn 1000 ca viên, đang ngồi vào ghế tham dự và chờ đến mục diễn, và còn có cả ngàn Giáo dân Hàm Tân tham dự giờ canh Thức của Ban Thánh Nhạc Giáo phận. Chật cứng cả sân người. Thật ấm cúng.

Hai Đức Cha và tất cả cùng đứng, hướng lên cao đồng ca đồng diễn bài trời cao thật trang nghiêm, tâm tình. Sau phần tuyên bố lý do của Cha Trưởng Ban, Đức Cha Giuse ban huấn từ và long trọng tuyên bố khai mạc Đêm Thanh Bình. Đội múa Hàm Tân vào ngay bài “Nỗi Niềm Bên Sông” làm sống dậy một thời dân Thiên Chúa lưu đày Babilon “chiều buông lam khói, tiếng quốc kêu vọng đưa xa xôi”… niềm nhớ, nỗi khát khao “Ngước mắt trông lên cao” mong chờ Đấng Cứu Thế đến giải thoát khỏi kiếp lưu đày!

Giáo Hạt Hàm Thuận Nam tiếp lời với hợp xướng “Mầu Nhiệm Của Tình Thương” đã lóe lên niềm hy vọng trong khi “Rừng thời gian lá rụng… cây tàn héo cô đơn… suối buồn ôm thung lũng… rên xiết nhạc căm hờn… Bỗng một đêm lạnh lùng… Vòng thời gian viên mãn. Chồi Giessê đâm bông. Một vì sao hiển hiện “ (thơ Xuân Ly băng, Nhạc Kim Long).

Diễn cảnh truyền tin và Giáng Sinh được dựng lại sống động. Cả vài ngàn người trong sân nhà thờ im lắng chờ tiếng khóc chào đời. “Oa Oa Oa”, Hài Nhi vừa cất tiếng, chuông chiêng nhạc tưng bừng khúc vinh danh. Nỗi vui mừng thành tiếng, thành Lời rộn rã: “Chúa Cứu Thế đã giáng sinh”.

Hết Vũ Khúc “ Lời ru đêm thánh” đến “Cánh Thiệp Noel”, ca đoàn Hạt Phan Thiết với hợp Xướng “Đêm Thánh Vô Cùng” ngất ngây, thánh thiện.

Giữ lúc cao điểm của Đêm Thanh Bình, Đức Cha Phaolô Nguyễn Văn Hòa được Ban Thánh Nhạc mời phỏng vấn về niềm vui 50 năm Hồng ân Linh Mục, về lịch sử bài thánh ca “Trăm Triệu Lời Ca”, về “Bộ lễ Sêraphim”, về nỗi thao thức cho nền Thánh Nhạc Việt Nam… Ngài cảm động Tạ ơn Chúa vì Chúa đã thương chọn và ban thánh chức cao quí cho Ngài. Trăm triệu lời ca cùng với các thiên thần Sêraphim thay cho lòng ca tụng tạ ơn. Và từ đó, luôn mong mỏi cho có nhiều người ca tụng tạ ơn qua việc góp phần mình vào công tác Thánh Nhạc.

“Xanh trời Noel” đã mở ra cho “Tâm tình Đêm Noel”. Tâm tình đêm Noel hôm nay không thể thiếu tâm tình với những “Hài Nhi mồ côi” đang ước được lung linh như những thiếu nhi xinh xắn trong “Vũ khúc Noel Noel” nhẹ nhàng uyển chuyển.

Toàn cảnh tưng bừng của Đêm Thanh Bình được ca đoàn Hạt Hàm Tân họa lại lộng lẫy trong hợp xướng “Nửa Đêm Mừng Chúa Ra Đời” của Lm. Phaolô Đạt – một bài thánh ca dệt từ bản kinh cổ việt ngữ, đã không ngừng chảy suốt gần ba phần tư thế kỷ trong dòng chảy Thánh Nhạc Việt Nam.

Sau lời cảm ơn của Cha Trưởng Ban Thánh Nhạc, vũ khúc “Quà tặng Đêm Đông” vui nhộn như lời mời Hai Đức Cha gửi Quà Tặng Đêm Đông quí giá cho mọi người: Hai Đức Cha ban phép lành cho mọi người.

Nhận phép lành của Chúa Giáng Sinh, mọi người thật sự an bình trong “Đêm Thanh Bình” đầy kỷ niệm đẹp: thật là một đêm “có cổ có kim, có tây có ta, có mong được, ước thấy, có cha con, có huynh đệ… có tất cả. Và tất cả hiệp nhất trong Đêm Thanh Bình”.

Xin tạ ơn Chúa muôn đời, vì niềm vui hiệp nhất.