Hằng năm người Công giáo Việt Nam mừng kính các Thánh tử đạo Việt Nam của chúng ta với lòng vui mừng và biết ơn các ngài.

Vui mừng biết ơn vì chúng ta có 117 Vị Thánh trên trời phù hộ cầu thay nguyện giúp cho chúng ta.

Vui mừng có các Thánh Việt Nam của chúng ta cùng đứng chung trong hàng ngũ các Thánh của Chúa từ khắp mọi dân nước trên trần gian đều có mặt trên trời bên ngai Thiên Chúa. Như Thánh Gioan trong sách Khải Huyền đã viết thuật lại: „Tôi thấy một đoàn người thật đông không tài nào đếm nổi, thuộc mọi dân, mọi chi tộc, mọi nước và mọi ngôn ngữ. Họ đứng trước ngai và trước Con Chiên, mình mặc áo trắng, tay cầm nhành lá thiên tuế .“ ( Kh 7, 9)

Vui mừng hơn nữa, vì các Thánh của chúng ta đã để lại cho con cháu hậu duệ gương sáng sống động đức tin trung kiên vào Thiên Chúa, dù phải trải qua những cam go thử thách đe doạ cùng cám dỗ.

Các Thánh tử đạo sống đức tin trung kiên không nhượng bộ thỏa hiệp trước những dụ dỗ, hay bị đe doạ.

Thánh tử đạo Thầy giảng Giuse Nguyễn đình Uyển bị bắt ngày 29.05.1838 trong thời kỳ vua Minh Mạng bắt đạo gay gắt. Quân lính bắt Thầy bước qua Thánh gía, nhưng Thầy nhất định không chịu làm như thế.

Quan giận dữ đe doạ: Nếu mày không bước qua , tao sẽ chém đầu mày!“.

Thầy Uyển trả lời: Bẩm quan, nếu tôi bị chém chết, thì tôi mới trông được sống lại.………

Sau khi giam giữ thầy trong tù và cho đánh đòn, quan lại nói: Không sao, nếu muốn sống thì xuất giáo. Con chó còn muốn sống huống hồ là con người, hãy xuất giáo thì ta cho về ngay, bằng không thì phải chết!

Thầy Uyển trả lời: „Thưa quan, nếu quan thương thì tôi được nhờ, bằng không tôi sẵn sàng chết. Còn phải xuất giáo và bước qua thập gía thì tôi không bao giờ làm“

Vài ngày sau, quan lại đòi Thầy ra pháp đình và bắt phải bước qua thập tự . Quan hứa nếu lần này thầy bằng lòng bước qua, quan sẽ tha cho về ngay. Thầy Uyển thưa lại:

„ Bẩm quan, tượng này là tượng của Chúa trời đất muôn vật, xứng đáng cho hết mọi người phải thờ lạy. Nếu quan lớn tha thứ tôi được nhờ, bằng không tôi xin chịu chết cách vui lòng.“

Hết mọi người nghe lời ấy thì động lòng thương hại năn nỉ thầy: Ông chỉ việc bước qua thôi để được sống, tại sao ông không làm?.

Thầy trả lời: „Đời sống của tôi mau qua lắm. Tôi chỉ muốn dâng nó cho Thiên Chúa.“ ( Vũ Thành, Dòng máu anh hùng, Tập I I. ,tr. 137- 139.).

Thánh Giuse Uyển cũng như các Thánh tử đạo khác không coi thường sự sống là ân huệ cao cả, là qùa tặng Thiên Chúa ban cho. Nhưng các ngài đặt lòng yêu mến Chúa, đức tin kính thờ Chúa lên trên. Các ngài tin rằng kính thờ, kính trọng Chúa, Đấng dựng nên sự sống con người, quan trọng hơn, đạo đức thâm sâu hơn. Vì thế các Thánh không nhượng bộ mà chối bỏ Chúa, không chà đạp bước qua thập gía Chúa Kito.

Các Thánh kính trọng sự sống do Chúa tạo dựng ban cho, các ngài muốn dâng đời sống trung thành vào Chúa, như Thầy Giuse Uyển tuyên xưng: „Đời sống tôi mau qua lắm. Tôi chỉ muốn dâng nó cho Thiên Chúa.“

Trong đời sống, con người luôn hằng vướng đụng vào những cám dỗ, thử thách làm cho xa lìa Chúa, chối bỏ Chúa cách tinh vi khôn khéo. Đó là những lúc, những giai đoạn hoang mang chao đảo hồ nghi, muốn tìm sự dễ dãi hay lạc vào đi tìm sự dễ dãi nhượng bộ.

Khi xưa trong lao tù, đức cố Hồng Y Phanxico Xavie Nguyễn văn Thuận, cũng đã sống trải qua những hoàn cảnh như thế. Nhưng ngài đã can đảm giữ vững tinh thần không nhượng bộ, giữ lý tưởng đức tin kiên trung vào Chúa. Và bây giờ ngài đã được Giáo Hội nâng lên hàng Bậc Đáng Kính trong tiến trình dự án phong Thánh, đã có cảm nghiệm suy tư: „ Không nhượng bộ, không phải là kiêu căng, tự ái hay ngoan cố. Không nhượng bộ là yêu thương quyết liệt lý tưởng của mình.“ (Đường Hy Vọng số 15.)

Thật là đời sống của một thánh nhân, như các Thánh tử đạo Việt Nam ngày xưa đã sống: có tâm hồn yêu mến Chúa và có tầm nhìn xa trông rộng!

Lễ giỗ năm thứ 15. Bậc Đáng Kính Phanxico Xavie Nguyễn văn Thuận, 17.09.2017
Lm.Daminh Nguyễn ngọc Long